High yielding cows: आपल्या देशात अनेक शतकांपासून गायी पाळल्या जात आहेत. आपली सुसंस्कृत गाय ही आईसारखी आहे. प्राचीन काळी भारतीय अर्थव्यवस्थेत गायींना खूप महत्त्व होते. आपल्या देशात शेकडो गायी आढळतात. गायीच्या राज्य आणि हवामानानुसार अनेक जाती आहेत.
जगभरात जनावरे दूध आणि मांसासाठी पाळली जातात. यासोबतच भारतात प्राचीन काळापासून पशुपालन प्रचलित आहे. भारतातील सुमारे 70 टक्के लोकसंख्या शेतात राहते. गावात राहणाऱ्या लोकांचा मुख्य व्यवसाय शेती व पशुपालन हा आहे.High yielding cows
पशुसंवर्धन चालविण्यासाठी शासनाकडून योजना राबविण्यात येत आहेत. जनावरांच्या उपचारासाठी गावात पशुवैद्यकीय रुग्णालय सुरू करण्यात आले आहेत. अशा स्थितीत आज गुर ठेवणाऱ्या शेतकऱ्यांचे प्रश्न जैसे थे आहेत. त्यांच्यासमोर सर्वात मोठा प्रश्न आहे तो देशी गायींच्या संगोपनाचा आहे.
जाणून घ्या देशी गाय कशी ओळखली जाते?
भारतीय देशी गायींच्या जाती ओळखायला सोप्या असतात, देशी गायी कुबड्या असतात, म्हणूनच त्यांना कुबड्या असलेल्या भारतीय जाती देखील म्हणतात, किंवा त्यांना देशी जाती म्हणतात.
देशी गाय जास्त दूध देते
देशी गायीची कोणती जात निवडावी जेणेकरून नागरिकांना चांगले दूध उत्पादन मिळू शकेल. म्हणूनच आज आम्ही तुमच्यासाठी एक विषय घेऊन आलो आहोत की चांगले दूध देण्यासाठी देशी गायीची कोणती जात निवडू शकता. इथे एक गोष्ट लक्षात घेण्यासारखी आहे की, एकाच जातीची गाय त्याच परिसरात पाळली आणि तिला संतुलित आहार दिला तर अनेक फायदे होतात.High yielding cows
1. गिर जातीची गाय
गीर जातीच्या गायींचे मूळ गुजरात आहे. गीर गाय ही भारतातील सर्वात मोठी दुधाची गाय मानली जाते. हीच गाय एका दिवसात 50 ते 80 लिटर दूध देते. या गायीची कसे खूप मोठी आहेत. या गायीचे मूळप्लेस काठियावाड (गुजरात) छाया दक्षिणेला आल्थेने गिर जंगल आहे. या कारणामुळे या गायी ला गिर गाय असे नाव पडले.High yielding cows
2. खिलारी जातीची गाय
ही जात मूळ महाराष्ट्र आणि कर्नाटक या ठिकाणी असून ठीक आहे पश्चिम महाराष्ट्रात देखील आढळते. या गायीच्या भवईचा रंग खाकी, मोठे डोके, लांब शिंगे आणि शेपटी लहान असते. त्याचबरोबर खिल्लारी जातीचे बैल खूप शक्तिशाली आहेत. या जातीतील नरांचे सरासरी वजन 450 किलो आणि गायींचे वजन 360 किलो असते. त्याच्या दुधाचे फॅट 4.2 टक्के आहे. ते एका वासराला सरासरी 240-515 किलो दूध देतात.
3. साहिवाल जातीची गाय
साहिवाल ही भारतातील सर्वोत्तम जात आहे. या गायीचे मूळ ठिकाण पंजाब आणि राजस्थानचा आहे. या गायी प्रामुख्याने हरियाणा, उत्तर प्रदेश आणि मध्य प्रदेशात आढळतात. या गायी एका वर्षात 2000 ते 3000 लिटर दूध देतात, त्यामुळे दूधवाल्यांमध्ये त्या खूप लोकप्रिय आहेत. जन्म दिल्यानंतर फक्त 10 महिने एक गाय दूध देते.
4. राठी जातीची गाय
या गायीचे मूळ ठिकाण राजस्थान आहे. भारतीय राठी गायी जास्त दूध देण्यासाठी ओळखल्या जातात.
5. हल्लीकर जातीची गाय
हल्लीका गाय मूळची कर्नाटकातील आहे. हल्लीकर जातीची गाय बहुतेक म्हैसूर (कर्नाटक) मध्ये आढळतात. या जातींच्या गायी चांगल्या प्रमाणात दूध देण्याचे क्षमता ठेवतात.
6. हरियाणवी जात
या गायी एकमेव हरियाणा, उत्तर प्रदेश आणि राजस्थान या ठिकाणांमध्ये राहतात. या जातीच्या गायीचा रंग पांढरा असतो. या जातीचे बैल चांगले शेतीचे काम करतात, म्हणूनच हरयाणवी गायींना सर्वांगी म्हणतात.
7. कंकरेज जातीची गाय
या गायी मूळ गुजरात आणि राजस्थानची या ठिकाणी आढळतात. कांकरेज गायी राजस्थानच्या नैऋत्य भागात आढळतात, ज्यात प्रामुख्याने बारमेर, सिरोही आणि जालोर जिल्ह्यांचा समावेश होतो. या जातीची गाय दररोज 5 ते 10 लिटर दूध देतात. कांकरेज जातीचे चेहरे लहान व गोल असतात. आणि त्याचबरोबर या जातीचे बैल देखील चांगले वजन वाहून नेण्यास मदत करतात. म्हणूनच या जातीच्या गायींना द्विपर्यायी जात म्हणतात.
8. लाल सिंधी जात
या गायीची जात पंजाब, हरियाणा, कर्नाटक, तामिळनाडू येथे आढळते. या लाल रंगाच्या गायी जास्त दूध देण्यासाठी ओळखल्या जातात. त्यांच्या लाल रंगामुळे त्यांना लाल सिंधी गायी म्हणतात. पूर्वी या गायी फक्त सिंध प्रदेशात आढळत होत्या. मात्र आता या गायी पंजाब, हरियाणा, कर्नाटक, तामिळनाडू, केरळ, ओडिशा या ठिकाणी देखील आढळते. त्यांची संख्या भारतात खूपच कमी आहे. साहिवाल गायींप्रमाणेच लाल सिंधी गायीही 2000 ते 3000 लिटर दूध देतात.
9.कृष्णा घाटी गायींची जात
गायीची जात ही मूळची कर्नाटकातील आहे. कृष्णा घाटी ही उत्तर कर्नाटकातील एकमेव स्थानिक प्रजाती आहे. त्याचा रंग पांढरा आहे. आणि या गायी चे शिंगे लहान, शरीर लहान, पाय लहान आणि जाड असतात. ते एक वसरला सरासरी 900 किलो दूध देते.
10. नागोरी जात
गाईची जात राजस्थानातील नागौर जिल्ह्यात आढळते. या गायीचा रंग हलका लाल, पांढरा, लाल, हलका जांभळा आहे. त्याची त्वचा हलकी व गुळगुळीत, कपाळ उंच, शरीर साठा, शिंगे तीक्ष्ण, कान बोथट आणि डोके लांब आहे. या गायी एका वासराला सरासरी 600-954 लिटर दूध देतात.High yielding cows